ورامین پورتال جامع شهرستان ورامین
به گزارش ورامین سیتی به نقل از مهر ، مردم شهرستانهای ورامین، پاکدشت، پیشوا و قرچک که در گذشته در قالب یک شهرستان بزرگ به نام ورامین بودند، نقش تعیین کننده در پیروزی انقلاب داشتند که با توجه به سی و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب، مروری بر اتفاقات و تظاهرات آن دوران در سال ۱۳۵۷ می کنیم.
در فرآیند پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ با شروع تظاهرات مردمی بر علیه رژیم پهلوی در شهرستان ورامین نیز با تأثیر از این حوادث از فروردین ۵۷، تظاهرات خودجوش مردمی در این منطقه شکل گرفت.
اولین جلسه روحانیت مبارز در خانه آیت الله محمودی برگزار شد
با توجه به تظاهرات خودجوش مردمی از اواخر سال ۵۷، موج انقلاب کل کشور را فرا گرفت و بدین خاطر شهرستان ورامین نیز از امواج این حوادث سهمگین تأثیر بسزایی گرفت که روحانیت شهرستان ورامین با تشکیل شورایی درصدد برگزاری تظاهرات و آغاز مبارزات شدیدی را در منطقه ورامین پی گرفتند.
یکی از روحانیان مبارز در آن دوران گفت: پس از اینکه آقای ازهاری از طرف شاه فرمان نخست وزیری را گرفت، اعتراضات مردمی در قالب تظاهرات شکل جدی تری به خود گرفته بود و از زمان ایشان روی کار آمد، مبارزه روحانیت ورامین هم شروع شد، چون شاه می خواست با ارعاب مردم یک دولت همه طور نظامی و امنیتی سر کار بیاورد.
حجت الاسلام شیخ فتح الله تاجیک اسماعیلی افزود: این بود که جمعی از روحانیت در منزل حاج آقا محمودی جمع شدیم و پیرامون صادر کردن اطلاعیه به شور نشستیم که با توجه به اطلاعیه ای که امام(ره) داده، روحانیت شهرستان نیز به پیروی از ایشان اطلاعیه ای بر علیه حکومت شاه صادر کند.
وی یادآور شد: یادم است که گفتم، امام(ره) خطاب به کل کشور بیانیه داده و ما نیز برای واحد شهرستان خودمان اطلاعیه ای به حمایت از اطلاعیه ایشان صادر کنیم که یکی از آقایان روحانی به خاطر ترس از مسائل خاصی امضا نکرد و رفت، سعی ام این بود که همه امضا کنند، زیرا بعضیها گفتند که خطرناک است و در جواب به آنها گفتم: اگر شما امضا نکنید، خودم به تنهایی اطلاعیه می دهم و امضا می کنم، بعداً نگویید که تک روی کرده اید! امضا کنید که ساواک بیاید ما را بگیرد، چون بحث جدی است که بعداً به تبعیت از آقای محمودی و بنده، همه جمع امضا کردند.
اولین تظاهرات خودجوش مردم ورامین ۱۲ فروردین ۵۷ برگزار شد
شروع موج تظاهرات خودجوش مردمی بر علیه رژیم پهلوی در سراسر ایران را می توان از سال ۵۶ مورد شناخت و مطالعه قرار داد و با توجه به این وقایع، شهرستان ورامین نیز بنا به روایات اسناد معتبر تاریخی از روز شنبه ۱۲ فروردین ۱۳۵۷ به مناسبت چهلم شهدای تبریز علیه رژیم پهلوی برگزار شد.
در کتاب روز شمار انقلاب اسلامی، جلد سوم در صفحه ۷۰ آمده است که روز دوشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۵۷ در شهر ورامین تظاهرات پراکنده ای برگزار شد که در حمایت از چهلم شهدای تبریز بوده است.
تظاهرات مردمی سال ۵۷ ورامین – پل کارخانه قند
دو نفر از اهالی ورامین در حادثه سینما رکس آبادان جان باختند
زمانی که واقعه آتش سوزی سینما رکس آبادان رخ می دهد، دو نفر از اهالی ورامین به نامهای احمد و محمود میرزایی نیز در این حادثه جان باختند و در همین زمینه طی سندی معتبر در مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شخصی به نام حسن مهمان نواز، رئیس انجمن شهرستان ورامین به جمشید آموزگار، نخست وزیر وقت، تلگرافی می فرستد و ضمن اظهار همدردی به بازماندگان مقتولان سینما رکس آبادان، خواستار تعقیب و شناسایی و مجازات عاملان این فاجعه می شود.
با توجه به این حادثه، در سند دیگری آیت الله محمودی امام جماعت مسجد صاحب الزمان(عج) در شب بیست و یکم رمضان به هنگام سخنرانی در مسجد از عملکرد رژیم پهلوی در حادثه سینما رکس آبادان، انتقاد می کند و به همین خاطر راهپیمایی آرامی بدون حادثه ای در روز دوشنبه ۲۴ مهر ۱۳۵۷ در شهرستان ورامین برگزار شد.
معلمان و دانش آموزان به علت شهادت گلعباسی در ۱۳ آبان ماه ۵۷ به تظاهرات پرداختند
طی حادثه در روز ۲۸ مهرماه ۱۳۵۷ در شهرستان ورامین دانشجویی به نام ابوالفتح گلعباسی که در مرکز تربیت معلم ورامین مشغول تحصیل بود و برای اینکه بخواهد با حرکتی انقلابی به رژیم پهلوی ضربه بزند، وارد مدرسه شهید مصطفی خمینی فعلی “مدرسه رضا پهلوی سابق” می شود و یکی از کلاسها را به آتش می کشد.
هنگام آتش سوزی، شهید گلعباسی دچار سوختگی شدیدی می شود که پس از چند روز بستری در روز دوم آبان ماه جان می سپارد و در همین زمینه استاد سعید وزیری در صفحه ۹۵ کتاب “ورامین در آینه تاریخ معاصر” می گوید “چند تن از دانش آموزان دبیرستان رضا پهلوی مصمم می شوند برای تکثیر اعلامیه های امام(ره) یک دستگاه کپی به دست آورند و در آن موقع بعضی از دبیرستانها فقط دستگاه پلی کپی داشتند، طبیعی است که مسئولان مدرسه و سرایدار مواظب این دستگاهها بودند که مبادا از آنها سوءاستفاده شود.
سه دانش آموز شبانه به مدرسه می روند و به درستی نمی دانم که چه اتفاقی می افتد، ولی دانش آموزی به نام گلعباسی در اتاق پلی کپی گیر می افتد و بعد شهید می شود”.
حسین خلیلی نیز که از شاهدان قیام ۱۰ دی ۵۷ مردم ورامین است، در خصوص حادثه شهید شدن گلعباسی به خبرنگار مهر بیان کرد: برخی از مسئولان مدرسه رضا پهلوی سابق و شهید مصطفی خمینی فعلی به ساواک اطلاع داده بودند که تعدادی از دانش آموزان اعلامیه پخش می کنند و بدین خاطر آنها را به ساواک معرفی کرده بودند که در نتیجه ساواک آنان را دستگیر کرده بود و به همین دلیل عده ای از دانش آموزان انقلابی برای اینکه به مردم بفهمانند که شاگردان دستگیر شده توسط خود مسئولان لو داده شده اند، آن مدرسه را به آتش می کشند که در حین آتش سوزی شهید گلعباسی صدمه شدیدی می بیند.
وی ادامه داد: گلعباسی بعد از چند روز در بیمارستان شهید می شود و به علت رخداد این حادثه جانگداز، به گزارش روزنامه کیهان، در روز چهارشنبه سوم آبان ۱۳۵۷ هزاران دانش آموز و معلم و مردم شهرستان ورامین نیز در مراسم تشییع جنازه شهید گلعباسی در سالن امور تربیتی آموزش و پرورش و خیابانهای کارخانه قند ورامین به اعتراض می پردازند.
آیت الله محمودی در حال سخنرانی در یکی از تظاهرات سال ۵۷ ورامین
اولین بار شعار “حکومت اسلامی” در ۱۹ آبان ۵۷ در ورامین سر داده شد
با توجه به برگزاری تظاهرات در سراسر ایران در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، شهرستان ورامین نیز از این اتفاقات تأثیرات بسزایی گرفته بود که در ادامه تظاهرات پیشین در روز جمعه برابر با ۱۹ آبان ۵۷ راهپیمایی مردم از حسینیه بنی فاطمه شکل می گیرد.
عزیزالله تاجیک اسماعیلی در همین زمینه به خبرنگار مهر گفت: روز جمعه برابر با ۱۹ آبان ماه در حسینیه بنی فاطمه، مراسم سخنرانی بر پا شده بود که بعد از اتمام سخنرانی، مردم از حسینیه بیرون آمدند و به طرف مسجد صاحب الزمان(عج) ورامین به راهپیمایی پرداختند.
وی افزود: راهپیمایی کنندگان در طول مسیر شعار می دادند “حکومت اسلامی، خواست ملت ایران است”، “حکومت اسلامی ایجاد باید گردد” که تظاهرکنندگان در مقابل شهربانی توسط مأموران شهربانی متوقف شدند و پس از مذاکره بزرگان و گردانندگان راهپیمایی با مأموران شهربانی، قرار بر این شد که مردم به آرامی به طرف مسجد صاحب الزمان(عج) راهپیمایی کنند، این گونه بود که راهپیمایی در آن روز، بدون هیچ گونه درگیری به پایان رسید.
تاجیک اسماعیلی تصریح کرد: شعار حکومت اسلامی برای اولین بار بود که در این راهپیمایی مطرح شد و در واقع می توان این راهپیمایی را آغاز شعارهای انقلابی در تظاهرات خودجوش مردمی ورامین دانست.
وی ادامه داد: در هفته بعد در تاریخ ۲۶ آبان ۵۷، بعد از اتمام سخنرانی در حسینیه بنی فاطمه عده ای از مردم قصد تظاهرات داشتند که با ممانعت شهربانی روبرو شدند که بعد از ضرب و شتم مردم عده ای را از جمله محسن فارسی، محمد معصومشاهی، عباس امینی، حبیب الله تاجیک اسماعیلی، احسان الله تاجیک اسماعیلی، محمود حسینی، حاج سید احمد سیدی و اکبر کبریایی توسط شهربانی دستگیر شدند و به همین خاطر در ۲۷ آبان ۵۷ جامعه روحانیت شهرستان ورامین برای اولین بار اطلاعیه ای در دفاع از مردم صادر کرد که به امضای روحانیونی چون محسن طاهری، مرتضی محمودی، خلیل دیانی، عباس جهرودی، فتح الله تاجیک اسماعیلی، علی سعیدی، محمدتقی محمدی و سید علی توسلی رسیده بود.
روز ۱۹ آبان ۵۷، پنج هزار نفر از مردم ورامین تظاهرات کردند
در ادامه اعتراضات مردمی در شهرستان ورامین، با تأسی از حوادث اعتراضی کل کشور، اطلاعیه ای توسط آیت الله سید مرتضی محمودی امام جمعه شهرستان ورامین که آن هنگام، امام جماعت مسجد صاحب الزمان(عج) بود، به همراه دیگر روحانیان در تاریخ ۱۸ آبان ۵۷ صادر شد که مردم را دعوت به راهپیمایی به سمت منطقه کارخانه قند در صبح روز عاشورا با در دست داشتن یک جلد قرآن و یک شیشه سرکه و کمی پنبه برای درست کردن بمب دستی کردند تا از کارخانه قند به سمت تهران حرکت کنند.
بنا به اسناد ساواک، در روز ۱۹ آبان ۵۷ از ساعت هشت صبح عده ای از مردم در آدرس اجتماع حضور پیدا کردند و آیت الله سید مرتضی محمودی برای آنها به سخنرانی پرداخت که با شعارهای انقلابی نظیر “نهضت ما حسینیه، رهبر ما خمینیه” و… همراه بود.
مردم در ساعت ۱۴ متفرق شدند و طبق این گزارش در این تظاهرات بیش از پنج هزار نفر از مرد و زن و جوان شرکت داشتند و در پایان تظاهرات قطعنامه ای صادر شده بود که خواهان برقراری حکومت اسلامی، بازگشت امام خمینی(ره) و آزادی کلیه زندانیان سیاسی و دیگر موارد بوده است.
شهادت حسن کریمی اولین درگیری مردم ورامین بود
بی شک می توان دهم دی ماه ۱۳۵۷ را در تاریخ انقلاب اسلامی در ورامین از روزهای به یاد ماندنی یاد کرد که تظاهرات خودجوش مردم ورامین وارد مرحله جدیدی می شود در این روز بنا به گواهی تاریخ، به خاطر اتفاقاتی که در ۱۰ روز گذشته در ورامین رخ داده بود، شهرستان ورامین چهره کاملاً سیاسی و مبارزاتی بر علیه رژیم پهلوی به خود گرفته بود به طوری که مردم شبها بالای پشت بام خانه هایشان شعارهای انقلابی مانند “الله اکبر” و “مرگ بر شاه” سر می دادند و جو کاملاً انقلابی بر تمام اقشار مختلف مردم شهرستان حاکم بود.
روز دهم دی ماه ۵۷، حادثه ای تلخ برای حسن کریمی از دبیران منطقه ورامین رخ می دهد که به علت این حادثه، در روز ۱۴ دی ماه، دانش آموزان شهر ورامین اقدام به تظاهرات پرشوری کردند و در همین رابطه، سعید وزیری در کتاب “ورامین در آینه تاریخ معاصر ۹۷” می گوید که حسن کریمی از دبیران منطقه بود، نه انقلابی بود و نه مخالف انقلاب و سرش به کار خودش بود؛ درس می داد و حقوقی می گرفت و با رژیم شاه دشمنی نداشت و دفاع هم نمی کرد، بنابراین آرزوی شهید شدن نداشت؛ او اولین شهید انقلاب ورامین است.
ایشان صبح زود از خانه بیرون می آید، می خواهد ماشینش را بنزین بزند و زن و بچه اش را به کرج ببرد، قصدش این بود که چند روزی را گوشه عافیت انتخاب کند تا آب از آسیاب بیفتد، یا پیروزی یا شکست رخ دهد، اما از آنجا که زندگی گاه شعبده های خودش را دارد، او نمی تواند به آرزویش برسد.
پاسبانی که در برابر اداره آموزش و پرورش به اصطلاح مواظب بوده تا حادثه ای پیش نیاید با اسلحه کمری آماده قدم می زده که جوانی از برابرش می گذرد، شعاری علیه رژیم می دهد و پاسبان تحریک می شود، جوان فرار می کند و پاسبان به دنبالش می دود و در همین موقع حسن کریمی از اتومبیل پیاده می شود که تیر پاسبان به او می خورد.
حسن کریمی به زمین می افتد و همین اولین جرقه است که مردم به پا می خیزند؛ کریمی شهید می شود، جنازه را جوانان به دوش می گیرند و فریاد مبارزه بلند می شود، شهربانی به خود می آید شهر یکپارچه آتش می گیرد و رئیس کلانتری سروان مظاهری فرمان شلیک می دهد و شاید هم نمی دهد؛ اینها را کسی نشنیده، ولی دو نفر از جوانان دیگر شهید می شوند.
محمد شیرازی فرزند استاد محسن، نوه شیخ علیرضا حقی که فقط روضه خوان بود و جوان دیگری به نام میرزایی از مردم پوئینک در آن تظاهرات شهید می شوند.
شهربانی آن زمان تقاضای کمک می کند، کماندوها می آیند و از روز بعد هلی کوپترهای کبری بودند که بر فراز شهر به گشتزنی می پرداختند.
حسن کریمی را در قطعه ۲۱ بهشت زهرا به خاک سپاردند و شیرازی را در شاه حسین و مسعود میرزایی را نیز به روستای خودش بردند و چهلم این سه شهید را وقتی برگزار کردند که انقلاب پیروز شده بود.
لازم به ذکر است، حسن کریمی به دست مأموری کشته می شود و بعد از پیروزی انقلاب، خانواده کریمی از این مأمور شکایت کردند که مأمور برای مدتی از ورامین متواری شد و بعد از مدت زمانی توانست رضایت اولیای دم را بگیرد.
طبق گزارش اسناد تاریخی در روز جمعه ۱۵ دی ماه، معلمان و دانش آموزان دبیرستان جلیل آباد ورامین برای بزرگداشت یادبود شهید حسن کریمی قصد برگزاری مراسمی داشتند که طی گزارش روزنامه اطلاعات در ۱۸ دی ماه ۵۷ در صفحه پنجم، گروهی چماق به دست که از سوی درجه داران آمادگاه ۵۰۱ ارتش حمایت می شدند، مانع از برگزاری مراسم ترحیم شدند.
در دیگر اسناد تاریخی در روزهای ۱۸ و ۲۴ دی ماه، تظاهرات پراکنده ای در ورامین و پیشوا برگزار می شود که شعارهایی بر علیه حکومت پهلوی توسط مردم سر داده می شود.
آیت الله محمودی در تظاهراتی دیگر برای مردم سخنرانی کرد
معلمان به ریاست عباس حیدری اعتراض کردند
معلمان شهرستان ورامین نیز با توجه به اتفاقاتی که در دی ماه به وجود آمد در اواخر همین ماه در مقابل اداره آموزش و پرورش ورامین دست به تحصن زدند.
علت این تحصن به خاطر اعتراض به ریاست عباس حیدری بر اداره آموزش و پرورش بود، عباس حیدری از سال ۵۵ از مسئولان حزب رستاخیز ورامین بود که در راستای خدمت به رژیم پهلوی می کوشید و بعد از بر کناری حیدری، محمدامین ریاحی ریاست آموزش و پرورش را از طرف دولت بختیار در شهرستان ورامین به عهده گرفت که وی نیز با مخالفت شدید جامعه معلمان ورامین روبرو گشت.
در همین ماه در شهرستان ورامین شاهد استعفای اعضای انجمن شهر هستیم که به علت حوادث دی ماه و تشدید تظاهرات مردمی همگی استعفای خود را اعلام داشتند و در کنار این حوادث در بهمن ماه، با تشدید تظاهرات مردم در سراسر کشور، رژیم شاه کوشید با بسیج صدها نفر از کارکنان صنایع نظامی پارچین به وسیله ۳۰ دستگاه اتوبوس برای تظاهرات به حمایت از قانون اساسی عازم تهران کند که در ورود به شهر ورامین به وسیله جوانان انتظامات، متوقف شدند.
تفاهم گرایش یابی سیاسی مختلف مردم ورامین در زمینه انقلاب اسلامی
با توجه به اوج تظاهرات در سراسر ایران، در شهرستان ورامین شاهد هستیم تظاهرات مردم به صورت خودجوش با حضور تمام سلایق و تفکرات مبارز در کنار هم برگزار می شود.
حجت الاسلام شیخ فتح الله تاجیک اسماعیلی در همین زمینه در بیان خاطراتش به خبرنگار مهر گفت: یادم است در دی ماه ۵۷ در یکی از تظاهراتها به اتفاق مردم به طرف پیشوا حرکت کردیم و از پیشوا نیز عده ای به سمت ورامین آمدند که به اتفاق نماز ظهر را در دهماسین به اقامت آیت الله محمودی برگزار کردیم و مردم آن موقع با گرایشهای سیاسی مختلف و حتی متضاد با هم در زمینه انقلاب تفاهم و همدلی داشتند.
اعلام حمایت مردم ورامین از نخست وزیری بازرگان
پس از اعلام نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان در سراسر کشور، تظاهراتی به حمایت از نخست وزیری وی توسط مردم برگزار شد که طبق گزارش روزنامه کیهان، گروه زیادی از کشاورزان روستاهای پیشوا پشتیبانی خود را از مهندس بازرگان اعلام داشتند و خواهان استعفای نماینده ورامین در مجلس و استعفای بختیار شدند.
گفتنی است، اسناد، شواهد و گفته های شخصیتهای تأثیرگذار در بطن حوادث انقلاب اسلامی در شهرستان ورامین نشان می دهد که آغاز تظاهرات و مبارزات جدی و مداوم در این منطقه جغرافیایی با توجه به تاریخی قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ از سال ۴۲ تا ۵۷ دیگر شاهد فعالیتهای پیگیر نبوده ایم، بلکه حوادث اواخر سال ۵۶ که در سال ۵۷ تظاهرات و اعتراضات مردم در سراسر ایران شکل جدی به خود می گیرد و در شهرستان ورامین نیز به تأسی از این اتفاقات به سازماندهی مردم و شروع تظاهرات می پردازند که بی شک سازماندهی آن به دست روحانیت شهرستان بوده است.
از دیگر زوایای این اعتراضات و تظاهرات، خودجوش بودن آن است که همه اقشار و طبقات اجتماعی و طیفهای مختلف سیاسی فارغ از اندیشه و سلیقه در برگزاری تظاهرات در شهرستان ورامین، نقش بسزایی را دارا بوده اند.
