ورامین پورتال جامع شهرستان ورامین
روستای خاوه با قدمتی بالغ بر یک هزار سال در ۳۵ کیلومتری جنوب بخش مرکزی شهرستان ورامین قرار دارد و با دارا بودن طبیعت بکر و آثار تاریخی متعدد به عنوان روستای هدف گردشگری پذیرای مسافران و گردشگران نوروزی است .
نام قدیم این روستا خوابه یا خاور بوده که محل زندگی عرفای بزرگی همچون کمال ابوالقاسم خوابی از بزرگان شیعه در پیش قرن ششم بوده است .
امامزاده علی ، بی بی زبیده ، نقاره خانه ، دو حمام قدیمی ، آب انبار ، قلعه و تپه باستانی ، آسیاب آبی ، حسینیه احمدی ها ، خانه احمدی ها و مدرسه تاریخی روستای خاوه از جمله آثار منحصر به فردی است که می تواند مورد توجه گردشگران نوروزی قرار گیرد .
شغل اغلب این روستائیان کشاورزی و دامپروری است و وجود بیش از یک هزار و ۳۰۰ هکتار اراضی قابل کشت این منطقه را به یکی از حاصلخیزترین اراضی ورامین تبدیل کرده است .
حاصلخیزی اراضی این روستا باعث استقرار ایستگاه تحقیقات کشاورزی استان تهران در این منطقه شده است .
هنر فرشبافی نزد زنان روستای خاوه از اهمیت بالایی برخوردار است و بافت فرش هایی با طرح های مینا خانی ، پاشتری ، قمی و کاشانی در این روستا رونق دارد .
بقعه سید سلطان محمود خاوه ای یکی از اثار تاریخی مهم این روستاست که همه ساله پذیرای تعداد زیادی از مسافران نوروزی است .
سبک معماری این بقعه شباهت بسیاری از بقاع روستاهای مجاور خود را دارد و با گنبدی کم خیز با شیب ملایم با رنگ سبز و با مهارتی خاص ساخته شده است .
این اثر مهم تاریخی در تاریخ یکم مهر سال ۸۲ به شماره ۱۰۳۲۴ به ثبت آثار ملی رسیده است .
قلعه باستانی خاوه نیز یکی از قلعه های دیدنی ورامین است که با ارتفاع ۱۲ متر و وسعتی در حدود نیم هکتار متعلق به دوره صفویه و یا زندیه است .
حمام قدیمی خاوه نیز یکی از آثاری است که با وجود قدمت بسیار ، زیبایی و صلابت خود را حفظ کرده است .
این حمام ۵/۲ متر پائین تر از سطح زمین است .
مدخل آن رو به شمال واقعه شده و متشکل از رختکن ، آب انبار ، حوضچه ، پاشور ، خلوتخانه ، خزانه ، تیون و گرمخانه می باشد .
این حمام که متعلق به اوایل دوره قاجاریه است از آجر و ساروج ساخته شده است .
بقعه امامزاده علی که نسب وی به امام موسی ابن جعفر (ع) می رسد در جنوب روستای خاوه واقع شده است .
ایوان این بقعه به ابعاد ۵ در ۵/۳ متر رو به شمال واقع شده و گنبد آن دو پله ای و ارتفاع آن از سطح زمین ۷ متر است و با خشت خام و بدون هیچ گونه تزئینی احداث شده است .
اتاق حرم به ابعاد ۵/۴ در ۵/۴ توسط دیواره هایی با قطر یک متر احداث شده و در مجاورت آن دو اتاق قرار دارد که به عنوان محل اسکان مسافران از آن استفاده می شده است .
این اثر تاریخی در تاریخ ۱۲ اسفند ۸۱ به شماره ۷۶۷۱ به ثبت آثار ملی رسیده است .
آب انبار روستای خاوه بدون کتیبه و با استفاده از ۲۰ پله به زیر زمین منتقل می شود و آب شرب روستائیان را تأمین می کرده است .
این آب انبار که متعلق به دوره قاجاریه است تا چند سال پیش نیز مورد استفاده روستائیان قرار می گرفت .
مصالح به کار برده شده در ساخت این آب انبار آجر ، ساروج و ملات است .
