به یاد ژولیده نیشابوری

سال هشتاد ویک بود که ژولیده نیشابوری را ملاقات کردم.پیرمرد که زبان سرخ ودلی دریایی داشت با روی گشاده ازراقم این سطور استقبال کرد ومن که بادیدن ژولیده انار دلم ترک برداشته بود،با ولع به صحبتهایش گوش می سپردم، به شعری که در۱۵خرداد۴۲ پای منبر امام (ره)گفته بود:

پیام مردم ایران در این زمان این است

سکوت در بر ظالم خلاف آیین است

چودید عکس خمینی به خویش گفتاشاه

کسی که کاخ مرا زیر وزبر کند این است

به شعار معروف((در بهار آزادی، جای شهدا خالی)) به تخلص شاعرانه اش توسط آیت الله طالقانی وگفت وگفت وگفت تا این که روزی ژولیده وچند شاعر دیگر را فرامی خوانند که بیایید برای خانه کعبه که پارچه مشکی روی آن انداخته بودند شعر بگویند.همه شعرشان را سرودند وژولیده ی ماهم گفته بود:

عالم همه مست از گل رخسار حسین است

ذرات جهان درعجب از کار حسین است

دانی که چرا خانه حق گشته سیه پوش

یعنی که خدای تو عزادار حسین است

تاهست جهان هست به فرمان الهی

جبریل امین حاجب درگاه حسین است

جن وملک وحور وپری در طلب فیض

مامور پذیرایی زوار حسین است

دانی که خرید از دل وجان جان جهانی

بادادن جانی به جهان کار حسین است

سرمایه آزادگی و مردی وغیرت

ازکوشش واز همت وپیکارحسین است

آن سر که شود شافع ما نزد خداوند

آن سرسر پرنور گهربار حسین است

هرکس به جهان گشته گرفتارنگاری

عمری است که ژولیده گرفتار حسین است

که ارمغان سرودن این شعر هدیه سفربه مکه ومدینه شد ودریغا که دوساعت محضر ژولیده را درک کردم.

۲

شعر ژولیده شعری است که انسان را به پاکی وصداقت رهنمون می شود،درون مایه شعر او بیشتر در فضای مذهب ،انقلاب اسلامی،پایداری، عرفان ومسائل مهمی از این قبیل وقبیله است اما بسامد شعر عاشورایی در اشعار ژولیده قابل ملاحظه است.

ژولیده در اشعاری که در حوزه« عاشورا »سروده است به چهار رکن سوگ،حب،پیام وحماسه پرداخته است.

وی در جایی از کتاب گران سنگ((حماسه عاشورا))در مدح قهرمان سخن،زینب(س) چنین لب به شکر فشانی باز می کند:

آن که نامش کرده عالم رامسخرزینب است

آن که وصفش می رباید هوش از سر زینب است

آن که با ایراد نطقی کاخ استبداد را

کرد ویران بر سر قوم ستمگر زینب است

آن که داغ شش برادررا به دل هموار کرد

تابماند جاودان دین پیمبر زینب است

مادرش آموزگار مکتب شرم وحیاست

فارغ التحصیل دانشگاه مادر زینب است

گرعلی بن ابوطالب بود معیار صبر

آن که صبرش باعلی باشد برابر زینب است

گفت پیغمبر حسینم هست کشتی نجات

بادبان ومحور وسکان ولنگر زینب است

هست از درهای جنت یک درش باب الحسین

فاش می گویم کلید قفل آن در زینب است

دین وقرآن را به عالم گر که روح وپیکری است

خسرو لب تشنگان روح است وپیکر زینب است

در مقام بردباری گر بسنجی قدر او

در غم وشادی برابربابرادر زینب است

آسمان غیرت و مردانگی وصبررا

ماه عباس وحسینش مهر واختر زینب است

بحر رحمت را به عالم بود تنها یک صدف

واندران یکتاصدف،یکدانه گوهر زینب است

ساقی بزم جهان آفرینش گر علی است

جرعه نوش ساغر ساقی کوثر زینب است

در مقام وصف او((ژولیده))گوید روز وشب

آنکه نامش کرده عالم را مسخر زینب است

حسن فرحبخشیان(ژولیده نیشابوری) زیبا وزلال وحماسی از زبان قهرمان صبر بر سر مزار برادر زمزمه می کند که:

یاحسین آن که دل از غیرتوببرید منم

آنکه لاجرعه می مهر تونوشید منم

آن که از شوق بهنگام ولادت چون شمع

عوض گریه در آغوش توخندید منم

وقتی که سی وپنج جلد آثار ژولیده نیشابوری را تورق می کردم به این نکته رسیدم که حقیقتی که در شعر ژولیده رسوب می کند، عشق به حسین(ع) است وبس.

می توان گفت شعر ژولیده،قصر شکوهمندی است که در این قصر با شکوه آیینه های زیبایی از جنس عشق به حضرت اباعبدالله،تمامی قصرش راآذین بسته است.

ژولیده در بین مردم بیشتر با شعر:

الهی بهر قربانی به درگاهت سرآوردم

نه تنها سر برایت،بلکه از سر بهتر آوردم

معروف است که این شبها ،مادحین اهل بیت(علیهم السلام)مدام این ابیات را بر زبان می راندند:

پی ابقا قد قامت به ظهرروز عاشورا

برای گفتن الله اکبر،اکبر آوردم

پی آزادی نسل جوان از بند استعمار

برادر زاده ای چون قاسم فرخ فر آوردم

علی را درغدیر خم،نبی بگرفت روی دست

ولی من روی دست خود علی اصغر آوردم

والی…..

درایام ماه محرم به یاد همه شاعران آیینی از جمله ژولیده نیشابوری باشیم که بخشی از شعر آیینی ما با ژولیده وامثال اوگره خورده است