ورامین با یکصد اثر تاریخی، نگینی در شرق تهران

شهرستان ورامین با داشتن بیش از یکصد اثر تاریخی متعلق به ‌دوره‌های مختلف، نگینی در شرق استان تهران است که گردشگران و مسافران نوروزی را از هر سوی ایران به سوی خود جذب می کند.

شهرستان ورامین با جمعیتی حدود ‎ ۵۵۰هزار نفر در ‎ ۴۰کیلومتری جنوب شرقی تهران در حاشیه شمال غربی کویر مرکزی قرار دارد.

این شهرستان از شمال به دامنه سلسله جبال البرز، از جنوب به کویر نمک، از شرق به گرمسار و از غرب به ری مشرف است.

شهرستان ورامین از چهار بخش مرکزی، پیشوا، جوادآباد و قرچک تشکیل شده و دارای هشت دهستان و ‎ ۱۰۱آبادی است.

از آثار تاریخی این منطقه که شهرت جهانی دارد، می‌توان به ‘وارنای چهار گوش (قلعه‌ایرج)’ ، ‘برج علاء‌الدوله’، ‘مسجد جامع’، ‘تپه شغالی پیشوا’، ‘امامزاده جعفر’، ‘امامزاده یحیی’ و ‘امامزاده شاه‌حسین’ اشاره کرد.

* مسجد جامع

مسجد جامع ورامین از شاهکارهای قرن هشتم هجری قمری است که‌ هنر کاشیکاری، گچبری، آجرکاری و خوشنویسی خطوط بنایی آن، چنان باهم ترکیب شده که در کمتر بنای تاریخی به چشم می‌خورد.

احداث بنای مسجد توسط معمار علی قزوینی در زمان سلطان محمد خدابنده آغاز شد و در زمان ابوسعید به پایان رسید.

بکارگیری آجر برای نوشتن آیات قرآنی و آجرچینی در پیشانی ایوان جنوبی مسجد که به طرز شگفت‌آور یادآور نام امام علی (ع) است، راز و رمز شیعه را در جای جای این مسجد نشان می‌دهد.

محراب گچبری شده این مسجد، خود شاهکاری دیدنی است که کمتر نظیرش دیده شده است.

این بنا در سال ‎ ۱۳۱۰خورشیدی در شمار فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسید.

* برج آرامگاهی علاء‌الدوله

این برج بنای منحصر به‌فردی است که در شمال مسجد جامع و در کنار میدان امام خمینی (ره) ورامین قرار دارد.

در برخی آثار، این برج علاء‌الدین نامیده شده و چنانچه از کتب انساب بر می‌آید، نسبت علاء‌الدین به امام سجاد (ع) می‌رسد.

این برج که به سده هفتم متعلق است، با ‎ ۱۲متر ارتفاع و پنج متر ارتفاع سقف مخروطی، از نظر زاویه‌بندی، ترکیب آجر، کاشیکاری و خطوط کوفی بسیار چشم نواز است.

* امامزاده جعفر

این امامزاده از فرزندان امام موسی کاظم (ع) بوده که در سال ‎ ۲۰۳هجری قمری توسط دشمنان اسلام به شهادت رسید و در پیشوای ورامین به‌خاک سپرده شد.

بنای مرتفع و مجلل مقبره این امامزاده یادگار دوره صفویه است که گنبد کاشیکاری و صحن وسیع آن بر فراز تپه‌ای مشرف به ‌بازار قدیمی این شهر خودنمایی می‌کند.

کتیبه ایوان صحن مطهر، از تعمیر و الحاق به دستور فتحعلی شاه قاجار در سال ‎ ۱۳۲۷هجری قمری حکایت دارد.

* بنای مقبره امامزاده یحیی

این بنا در روستای کهنه گل و در جنوب شرقی ورامین قرار دارد که تاریخ بنای آن محرم سال ‎ ۷۰۷هجری قمری است.

سیاحان بازدیدکننده از این مقبره همگی از کاشی‌های شفاف و زیبای آن در سفرنامه‌های خود تعریف و تمجید کرده‌اند، اما اکنون متاسفانه بسیاری از این کاشی‌ها به سرقت رفته است.

سنگ قبر این امامزاده به شکل محراب با تاریخ ‎ ۷۵۰هجری قمری است که در موزه آرمیتاژ جای گرفته است.

در داخل صحن امامزاده یحیی شجره‌نامه‌ای وجود دارد که نسب امامزاده را به امام حسن (ع) می‌رساند.

* قلعه ایرج یا قلعه‌گبری

این قلعه، بزرگترین قلعه نظامی است که در شمال شرقی ورامین و در نزدیکی روستای عسگرآباد واقع شده است.

این قلعه با یک هزار و ‎ ۸۰۰متر طول، یک هزار و ‎ ۲۰۰متر عرض و متوسط ارتفاع ‎ ۱۲متر، چشم هر بیننده و تازه واردی را خیره می‌کند.

برخی مورخان، این قلعه را همان وارنای چهارگوش می‌دانند که در اوستا از آن به عنوان زادگاه فریدون، قاتل ضحاک یاد شده است.

* پل باقرآباد

این پل به طول ‎ ۵۵متر در ‎ ۲۵کیلومتری جنوب غربی تهران، بر روی یکی از شاخه‌های رودخانه جاجرود قرار دارد.

آنچه که باعث اهمیت این پل شده، به‌خاک وخون کشیده‌ شدن کفن پوشان ورامین در پانزدهم خرداد سال ‎ ۱۳۴۲بر روی آن است.

نیروهای ستمشاهی با قرار دادن تیربار بر روی پل باقرآباد مردم کفن پوشی را که به سمت تهران حرکت می‌کردند، به شهادت رساندند.

شهرستان ورامین همچنین دارای دو مجتمع فرهنگی و هنری، یک سینما، ‎ ۹باب کتابخانه و دو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.

این شهرستان در جریان انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس سه هزار و ‎۳۴۰ شهید و یک هزار و ‎ ۷۹۵جانباز تقدیم کرده است.

ورامین از قطب‌های مهم کشاورزی در کشور محسوب می‌شود که ‎ ۷۰هزار هکتار زمین قابل کشت دارد، اما به علت کمبود آب کشاورزی تنها ‎ ۴۰هزار هکتار آن کشت می‌شود.

در این شهرستان بیش از یک هزارو ‎ ۲۰۰هکتار باغ و قلمستان و حدود یک هزار هکتار باغ پسته وجود دارد.

منبع : ایرنا